Eğitim 4.0 (Education 4.0), ezbere dayalı sistemin yerine dijital teknolojilerden faydalanan ve kişiye özel eğitim ile yeni dünyanın ihtiyaçlarına yanıt veren, deneyim temelli yeni eğitim sistemidir. Yeni nesillerin Endüstri 4.0 dünyasının ihtiyaçlarına yanıt verecek şekilde eğitilmesini öngören bu sistem; teknolojiyi, bireyselliği ve keşfe dayalı öğrenmeyi hayatımıza getiriyor.
Eğitim 4.0 temelinde hazırlanan MentalUP Eğitici Zeka Oyunu, çocuklar için yeni eğitim dünyasının kapılarını aralıyor. Ezber yerine deneyimle öğrenmeyi hedefleyen MentalUP sayesinde, çocuklar düşünme ve öğrenme becerilerini eğlenceli şekilde geliştirebiliyorlar. Çocuklar ezberlemeyi değil, öğrenmeyi öğreniyor.
MentalUP ile Eğitim 4.0 Dünyasını Hemen Keşfedebilirsiniz!
Güncel araştırmalara göre, insanların kendi keşfettikleri ve deneyimleyebildiği değerler, ezber değerler ile kıyaslandığında daha kalıcı olmayı başarıyor. Oyunlaştırılmış bir eğitim uygulamasında basit bir top oyunu oynayan çocuk; yerçekimini ve açıları farkında olmadan öğrenebiliyor.
Yukarıdaki örnekten hareketle kendimize pekala şu soruyu sorabiliriz:
Madem bir bilgisayar oyunu farkında olmadan çocuğa bu kavramları deneyimsel olarak öğretebiliyor, bunu neden derslerde de uygulamayalım ki?
Bu soru, Eğitim 4.0 anlayışının ortaya çıkmasına neden olduğu gibi, Endüstri 4.0 dünyasının ihtiyaç duyduğu nitelikli karakterlerin nasıl geliştirilebileceği sorusunun da yanıtı oluyor.
Eğitimi yeni sürüme geçiren yeni endüstri devrimi olduğunu biliyoruz. Öyleyse Eğitim 1.0, Eğitim 2.0 ve Eğitim 3.0 neydi ve bunların Eğitim 4.0 ile farkları nelerdir? Aşağıdaki tablo bunu anlamanız için güzel bir örnek olabilir:
| Eğitim 1.0 |
Eğitim 2.0 |
Eğitim 3.0 |
Eğitim 4.0 |
|
|---|---|---|---|---|
| Süreç | Yerine Getirme Odaklı | Tamamlayıcı | Yenilikçi | Daima Gelişen |
| İnsanlar | Genç Yönetim | Genç ve Orta Yaşlı Yönetim | Genç, Orta ve Yaşlı Yönetim | Paydaşlar (İç ve Dış) |
| Araç/Teknoloji | Hızlı | Daha İyi | Hızlı, Daha İyi ve Ucuz | Hızlı, En İyi ve Akıllı |
| Yönetim Anlayışı | Sol Beyin | Sağ Beyin | Tüm Beyin | Hızlandırılmış Öğrenme |
| Amaç | Süreç Temelli | Katılımcı Temelli | Beceri Temelli | İnsan (kişi) Temelli |
| Yıl | 1970'ler | 1990'lar | 2000'ler | Günümüz |
Endüstri 4.0, üretim süreçlerinin veri destekli bilimsel yöntemlerle kontrol edilmesi ve akıllı üretim yapılarıyla ortaya çıkan yeni ve 4. sanayi devrimine verilen isimdir. İlk endüstri devriminden bugüne dünyaya bakış açımız sürekli değişiyor. Nasıl mı?
Endüstri 4.0, bize yeni ufuklar ve modern dünyanın kapılarını aralayan yeni endüstri anlayışı kabul edilirken, hayatımıza; sibernetik, robotik, big data, nano teknoloji, yapay zeka, otomasyon, global vatandaşlık ve dijital çağ gibi nice kavramı da dahil ediyor.
Eğitim 4.0 ile eğitimin çehresi tamamen değişiyor ve alışık olmadığımız trendler karşımıza çıkıyor. Sınavda değil, hayatta başarılı olmak üzerine kurulan yeni eğitim sistemi, kişiselleştirilmiş eğitimin gerekliliğine dikkat çekiyor. Endüstri 4.0 için Eğitim 4.0’ın bize sunduğu bazı alışkın olmadığımız yeniliklerse şunlar:
Öğrenciler istediği yerde ve istediği zaman öğrenme imkanına sahip oluyor. Yeni interaktif öğrenme araçları sayesinde, eğitim mekan ve zaman bağımsız yeni bir forma geçiş yapıyor. Böylece teorik boyut sınıf dışında öğrenilirken, sınıf içerisinde yüz yüze pratik öğrenim gerçekleştiriliyor.
Öğrencilerin “sınıf” veya “okul” adını verdiğimiz dört tarafı taş duvarlarla çevrili binalara olan ihtiyacı ve bağımlılığı azalıyor. Aynı şekilde zamandan bağımsızlık avantajıyla bir çocuk eğitimini kendi odasından E-öğrenme araçlarıyla gerçekleştirebiliyor.
Eğitimin teorik kısmını dijital ortamda kendi başına ve deneyimleyerek öğrenen bireyler, sınıfta ise proje bazlı pratik uygulamalarla (maker etkinlikleri) öğrendiklerini gerçek birer deneyime dönüştürüyor.
Öğrenciler kendi kapasitelerine göre zorluk seviyelerinin ayarlandığı özel araçlar aracılığıyla, kişiselleştirilmiş öğrenime tabii tutuluyor. Bu sayede birçok çocuğun kolayca kavradığını anlamakta güçlük çeken bir öğrenci, kendi kişisel çabasıyla eksiklerini tamamlayabiliyor.
Aracı yazılımlar, öğrenci istenen seviyeye ulaşıncaya dek zorluk seviyesini bir üst çıtaya taşımıyor. Kişiselleştirilmiş öğrenmenin bu avantajıyla, akademik açıdan yetersiz olduğunu düşünerek özgüven kaybı yaşayan öğrencilerin açıklarını kapatması sağlanıyor.
Bu yazılımlardan elde edilen performans grafikleri öğretmenler tarafından incelendiğinde, öğrencinin alan yatkınlığı hakkında fikir sahibi olunabiliyor. Öğretmenler, öğrencinin hangi alanda yardıma ihtiyacı olduğu ve hangi alana yönlendirilmesi gerektiğini kolay ve etkili biçimde saptayabiliyor.
NOT: MentalUP, Eğitim 4.0 gereklilikleri doğrultusunda kişiselleştirilmiş öğrenme deneyimi sunan interaktif bir eğitim uygulamasıdır. MentalUP, eğlenceli ve eğitici zeka oyunlarının tümünü kullanıcının kendi seviyesine göre sunuyor.
Hafıza, dikkat, mantık, görsel ve sözel zeka üzerine alıştırmaları tamamladıkça oluşan kapsamlı performans raporu sayesinde, öğrencinin hangi alanlarda başarılı olduğu, yatkınlığı ve zayıf (geliştirilebilir) olduğu alanlar kolayca belirlenebiliyor.
Kişiselleştirilmiş öğrenme deneyimizi başlatmak, zayıf ve güçlü yönlerinizi öğrenmek için MentalUP’ı deneyebilirsiniz
Geleneksel eğitim sistemleri her öğrenci için aynı yöntemle eğitim modelini uygular. Eğitim 4.0 ise aynı hedefe çıktığı sürece farklı yolları denemekte sakıncanın olmadığına inanıyor.
Eğitim 1.0’dan Eğitim 3.0’a dek, öğrencilerin hepsine aynı müfredat aynı öğretim şekilleriyle sunuldu. Eğitim 3.0 ile daha verimli yöntemler tercih edilmesine rağmen gerekli esneklik sağlanamadı.
Küresel adıyla Education 4.0, her öğrenciye uygun ve esnetilebilir eğitim modelini tercih ediyor. Eğitimciler çocukların hangi alanlarda ne kadar etkin olduğu verisinden yola çıkarak, öğrencinin geliştirilmeye açık yönlerini ilerletmesi için özel yönlendirmeler yapabiliyor.
Başarılı yönlendirmelerle her çocuk yatkın olduğu alanlarda daha başarılı olurken, zayıf yönlerini kendine özel ve esnek eğitim planı sayesinde geliştiriyor. Matematik alanında başarılı bir öğrenci, zayıf olan sözel alandaki gelişimini esnetilmiş öğrenme planıyla tamamlayabiliyor.
Geleceğin serbest çalışma modeline çocukları şimdiden hazırlamak adına, öğrenciler proje bazlı öğrenme ve çalışma modellerini yakından tanıyor. Yani, öğrenciler öğrendiklerini kağıda yazmak yerine gerçek bir proje üzerinde uygulama şansına sahip oluyor.
Maker adı verilen oluşumlarda, bireyin kendine yeten birine dönüştürülmesi ve üretmesi sağlanıyor. Maker eğitimleri başta teknoloji olmak üzere birçok alanda, yetenekleri etkin ve eğlenceli biçimde kullanmayı öğretiyor. Maker kültürü; tembellik yerine, çocukları eğlenerek geleceğe hazırlamayı hedefliyor.
Proje bazlı öğrenme sayesinde çocuklar:
gibi, her öğrencinin akademik kariyerinde oldukça büyük öneme sahip alanlarda kendini geliştirme imkanını değerlendiriyor.
Maker çalışmasına örnek olarak, öğrencilerin belli bir görevi yerine getirmesi amacıyla geliştirdikleri, programlamaya dayalı robotik tasarımları düşünebiliriz.
Matematik gelecekte de hayatımızın içinde yer alacak ancak bu kez matematiksel işlemleri insanlar yerine robotlar yapacak. İnsanlara düşen görev, açığa çıkan verilerden hareketle yorumlar yapabilmek olacak.
Dünya her geçen gün teknolojik açıdan gelişiyor. Bilişim teknolojileri ise yarınımızın en büyük gerçeği. Üniversiteden mezun olduklarında yapacağı mesleği henüz belli olmayan bir neslin teknolojiyi çok iyi tanıması ve Endüstri 4.0’ın küresel ihtiyaçlarına yanıt olmayı başarması lazım.
Bu; sanal sistemlerin kurulması, yönetilmesi, geliştirilmesi, verilerin toplanması, işlenmesi gibi yetkinliklere sahip olmak, kısacası verileri yorumlamayı öğrenmek gerekiyor. Eğitim 4.0’ın önemli gerekliliklerinden biri olarak öğrencilerin verileri tanıması ve verilerden yola çıkarak yorumlar yapabilmesi sağlanmalı.
Böylece öğrenciler standart verilere alışılmadık bir bakış açısıyla yaklaşmayı öğrenebilirler.
Mevcut sistemde öğrenciler soru/cevap temeline dayanan sınava tabii tutuluyor. Birçok eğitimciye göre bu sistem yalnızca kısa vadede başarılı. Öğrenciler deneyimlemediği ezber bilgileri sınavdan hemen sonra unutuyor.
Eğitim 4.0’da sınav yerine değerlendirme odağında uygulama yapılıyor. Öğrencilerin edindiği bilgilerin mesleki hayatına başladığı an kullanması hedefleniyor. Bu bağlamda, öğrencinin bilgisi sınav yerine eğitim döneminin değerlendirilmesini baz alıyor.
Aynı şekilde öğrencilerin sürekli Maker etkinlikleriyle üretmesi ve öğrendiklerini pratiğe dökmesi bekleniyor. Kodlama öğrenen çocuklar sadece teorik bilgilere hakim olmak yerine kendi gündelik hayatlarında kullanabilecekleri bir hesap makinesi veya oyun geliştiriyor. Bu projeler, teorik bilgilerin pratik birer deneyime dönüşmesine ve uzun süreli bellekte depolanmasına katkıda bulunuyor.
Eğitim 4.0’da öğrenciler müfredatların oluşturulması sürecine dahil olacaklar. Çağdaş, güncel ve kullanışlı bir müfredatın sürdürülmesi profesyonellerin yanı sıra öğrencilerin de dahil olmasıyla gerçekçilik kazanacak.
Öğrencilerin derslerinin içeriği ve başarısı konusundaki eleştirel girdileri, her şeyi kapsayan bir çalışma programı oluşturmaya yardımcı olacak.Eskiden olduğu gibi öğrenim müfredatları tek başına eğitimciler tarafından hazırlanmayacak.
Eğitimi gören kişilerin verdiği girdilerle hangi konuların daha önemli olduğu ve gerekliliği tartışılabilecek. Hiçbir işe yaramayacak bilgi yığınlarından oluşan müfredatlar, yerini güncel ve öğrencilerinde katılımda bulunduğu müfredatlara bırakacak.
“Fen Bilgisi, Matematik, Türkçe ve Tarih derslerinin yüzde 90 teorik ve yaşamın gerçeklerinden uzak müfredatla aktarıldığını, bunların sadece sınavı geçmek için öğretildiğini biliyor muydunuz?”
20 yıl içinde öğrencilerin öğrenim sürecinin daha bağımsız bir forma sahip olacağına inanılıyor. Bu formda, öğrencilerin eğitimlerini sağlıklı ilerletebilmeleri için rehberlik (mentorluk) önem kazanacak.
Öğretmenlerin, öğrencilerin eğitim sürecine yaptığı rehberlikler sayesinde akademik performansın üst düzeyde olması hedeflenecek. Uzun vadeli tahminlere göre, 20 yıl sonra eğitmenler bilgiden ziyade yönlendirme konusunda yetkin kişiler olarak eğitimde anahtar role sahip olacak.
Bugünün öğrencilerini dünü yaşıyor gibi eğitirsek, yarınlarını çalmış oluruz. - John Dewey
Bugün okula başlayan çocuklarınızın ne zaman ve hangi şartlarda emekli olacağını düşünmüş müydünüz? Bu çocuklar, üniversiteden mezun olduklarında henüz var olmayan bir mesleğin erbabı olacak ve ikinci emeklilik için ayrıca bir meslek sahibi olmaları gerekecek.
En önemlisi, yeni nesillerden Endüstri 4.0 dünyasının ihtiyaçlarına yanıt verebilen bireyler olmaları beklenecek. Yani; teknolojiyle iç içe, sürekli öğrenen kendini geliştiren bireyler olması gerekecek. Peki, Türkiye’de şu an Eğitim 4.0’ın yeri nerede ve uygulamalar hangi aşamada?
Endüstri 4.0’ın kavramlaşmasıyla 2013 yılında Stanford Üniversitesi başta olmak üzere tüm dünyadan birçok kurum Eğitim 4.0 gerekliliklerine uyum sağlamaya başladı. Ülkemizde, eğitimde öncü kurumlar da Eğitim 4.0’a geçiş yapmak için kollarını sıvadı.
Dünyanın her yerinde olduğu gibi henüz ülkemizde yapılan düzenlemeler de Eğitim 4.0 gereklilikleri için yeterli değil. Bu açığı çocuklarının bireysel olarak kapatmasını isteyen ebeveynler ise Maker akademileri yardımıyla, çocuklarını Eğitim 4.0 dünyasıyla tanıştırıyor.
NOT: Eğitim 4.0’a uygun yenilikçi eğitim anlayışını benimseyen ülkemizin önde gelen eğitim kurumları, öğrencilerinin bilişsel yeteneklerini desteklemek için MentalUP’dan faydalanıyor.
Milyonlarca kişi tarafından kullanılan MentalUP, kişiye özel eğlenceli egzersizleriyle çocuğunuzun öğrenme sürecini oyunlaştırma tekniğini kullanarak desteklemeyi hedefliyor. Pedagojik ürün seritifkalı ve TÜBİTAK destekli geliştirilen MentalUP’ı kullanarak Eğitim 4.0 uyumlu bir uygulamayı yakından tanıyabilirsiniz.
Örgün eğitimin dışında çocuklarını Eğitim 4.0 ile tanıştırmak isteyen ailelerin ayrıca Bilim ve Sanat Merkezleri (BİLSEM) gibi önemli kurumlara da göz atmasında fayda var.