Görsel Zeka Nedir ve Nasıl Geliştirilir?

Gördüklerini kolayca hatırlayabilme becerileri gelişmiş olan çocukların, görsel uzamsal zeka yönünden şanslı azınlıkta olma ihtimali oldukça yüksektir. Özellikle sanatçılar ve sanatçı ruhlu çocuklarda rastlanan bu zeka türünün ayrıntılarına ve geliştirme yollarına ne kadar hakimsiniz?

Çocukların, hatta yetişkinlerin kullandığı, oyunlaştırılmış, görsel zeka geliştirme egzersizlerini bu bağlantıya tıklayarak deneyebilirsiniz.

Görerek öğrenmeleri ve yaşama bambaşka bir pencereden bakmalarıyla hayranlık uyandıran görsel zeka sahibi çocuklar, sanatsal faaliyetlerde oldukça başarılı bireyler olma yolunda emin adımlarla ilerleyebilirler.

• Gördüğü neredeyse bütün detayları kendi zihninde harmanlayarak, ufuk açıcı ve hayret verici resimler yapan İspanyol ressam ve heykeltıraş Pablo Picasso,
• Hayatı boyunca fizik ve astronomi ile uğraşıp sayısız bilgiyi bilim dünyasına kazandıran İtalyan bilim insanı Galileo Galilei,
• Çizgi film dünyasının babası olarak anılan ve bugün bile hem çocukların hem de yetişkinlerin büyük bir neşe ile izlediği Mickey Mouse dahil birçok çizgi filmin yaratıcısı, Amerikalı yapımcı ve yönetmen Walt Disney; görsel zekayı en net görebileceğimiz ünlüler arasındadır.

Görsel Zeka Nedir?

Görsel - Uzamsal Zeka olarak da bilinen bu zeka türü, Howard Gardner’ın tanımladığı “Çoklu Zeka Kuramı” içerisinde yer alan zeka türlerinden biridir. Aynı zamanda fotoğrafik hafıza olarak da tanımlanır.

Görme ile öğrenme, gördüklerini hızlı ve kolay biçimde akılda tutma ve analiz edip sonuca varma becerilerinin bütününe görsel zeka adı verilir.

Görsel zekaya sahip çocuklar için en iyi akılda tutma ve öğrenme yolu görmedir. Görsel zeka becerileri gelişmiş çocuklar, kendi akranları ile karşılaştırıldıklarında resim ve çizim yapma konusunda daha ileri seviyededirler.

Geniş bir çerçevede düşünüldüğünde, görsel zeka için “Beynin ilk dili” denilebilir. Beynimiz, dünyaya “Merhaba” dediği andan başlayarak görüntüler ya da imajlar (resimler) ile düşünmeye başlar.

Görsel zeka, adı üstünde; görme eylemi ile başlar. Hayal etmek ve görmek; gördüğümüz ya da hayal ettiğimiz şekiller, desenler, grafikler, soyut ve somut görüntüler, renkler ya da dokular görsel zeka ile ilişkilendirilir.

Görsel - Uzamsal zeka, aynı zamanda nesnelerin, diğer nesnelerle ilişkisini de belirleyen etkenlerden biridir. Yer ve yön bulma becerilerimiz, mekansal farkındalık becerilerimiz ve içinde bulunulan ortamın farkında olmayı yöneten becerilerimizin gelişimi görsel - uzamsal zeka ile doğrudan bağlantılıdır.

Yaşıtları ile karşılaştırıldığında, görsel zeka becerilerine sahip çocukların olay, durum ya da nesneler ve kişileri zihinlerinde canlandırabildikleri bilinmektedir. Bu çocuklar, aynı zamanda çok iyi gözlem yeteneğine de sahiptir. Harita ve yönleri kolaylıkla anlayabilir, fikirlerini resim yoluyla anlatabilirler. Öğrenme süreçlerinde ise görseller ve şekillerle desteklendiğinde daha başarılı olmaları muhtemeldir.

Görsel zeka becerileri gelişmiş olan çocuklar, resim ve grafikle ilgili aktivitelerde daha istekli olurlar. Kendilerini ifade etmek için sıklıkla resim yapmaya meyillidirler. Aynı zamanda hayal kurmayı çok sever ve bu hayalleri resimle ifade edebilirler.

Görsel Zeka Özellikleri

Görsel zeka becerileri gelişmiş olan çocuklar; renkler, desenler, şekiller, çizgiler gibi görsel öğeleri ayırt etme ve algılayıp değerlendirme; yani görsel alanlarda yaşıtlarına göre çok daha beceriklidirler. Gelin, görsel zeka becerilerine sahip olan çocukların özelliklerine bir bakalım.

• Yüksek hayal gücüne sahiptirler.
• Boşluk ortamlarında bile yol-yön bulabilme becerisine sahiptirler.
• Resim, heykel gibi alanlarda kendini gösterme eğilimindedirler.
• Çok güzel resimler yapabilirler.
• Uzayda bulunan nesnelerin aralarındaki etkileşim ve ilişkiyi anlamlandırabilme becerilerine sahiptirler.
• Resim yaparak, daha etkili öğrenirler.
• Neredeyse bütün sanatsal faaliyetlerden keyif alırlar.
• Motif, desen, şekil çizme konularında oldukça iyidirler.
• Harita kullanarak çok iyi yön bulabilirler.
• Yol bulma ya da puzzle gibi oyunlardan zevk alırlar.
• Bir kez gördükleri insanların yüzlerini kolayca hatırlayabilirler.
• Ziyaret ettikleri yerleri - sadece 1 kez gitmiş olsalar bile- çok kolay anımsayabilirler.

Görsel-Uzamsal Zeka Nasıl Geliştirilir? Görsel Zeka Egzersizleri ve Oyunları

Görsel zeka becerilerini, bazı basit adımlarla geliştirebilmek mümkün. Günlük hayat içerisinde bile çok kolay uygulanabilecek bu yöntemleri sık sık tekrarlamak da önemli.

• Dışarı çıktığında dikkatini çeken görsel uyarıcıları not etsin. Bunlar reklam panoları, binalar, çeşitli mimari yapılar ya da insanlar olabilir. Sonra bunlar üzerine düşünerek yeni nesneler üretmeye çalışmasını isteyin.
• Herhangi bir boş zamanınızda, mesela yemeğe çıktığınızda etrafına dikkatlice bakmasını isteyin. Etraftaki renkler ya da desenler, şekiller, yemeğinizin şekli, rengi ya da dokusu, yemek yiyen ya da çalışan insanların görsel ayrıntıları ve aksesuarları onu ne yönde etkiliyor?
• Bir konuşma esnasında söylenenleri ya da olayları tamamen kendi düşünceleriyle zihninde canlandırmaya çabalasın. Anlatılan bir olayı; mesela geçen sabahki kahvaltıda arkadaşının yaşadıklarını kendi çerçevesinden bakarak canlandırsın.
• Not alırken mutlaka, konu başına ilgili notu anımsatan, simgeleyen bir sembol ya da ikon çizsin ve bunu bir alışkanlık haline getirsin. Örneğin, ödevler listesi yaptıysa her bir maddeye bir ikon çizsin. Matematik ödevi varsa çeşitli geometrik şekiller ya da müzik ödevi varsa notalar gibi...
• Her hafta sonu kahvaltıya gittiğiniz o restoranı ya da arkadaşınızın evini tüm detaylarıyla zihninide tasvir etmeye çalışsın.
• Okuldan döndüğünde gününün nasıl geçtiğini anlatan bir resim yapmasını isteyin. Bu aşamada siz de ona eşlik etmek için kendi gününüzün nasıl geçtiğini anlatan bir resim yaparsanız motive olacaktır.
• Resim yaparken, sırf normalin dışında renkler ya da desenler/şekiller kullanıyor diye onu yargılamayın. Bırakın mavi bir baca çizsin ya da denizi yeşile boyasın. Ona denizin niçin yeşil olduğunu sorarak hem kendini geliştirmesini sağlayabilir hem de onu önemsediğinizi gösterebilirsiniz.
• Görsel zeka becerilerinin gelişimine katkı sunan eğlenceli oyunlar oynamasına imkan verin.

BİLGİ: Görsel zeka gelişimi etkili biçimde desteklenen çocuklar, sanatçı ruhlarını da ön plana çıkartma imkanı bulabildikleri için özgüvenleri yüksek olur. Böylece yaşıtları arasından sıyrılır ve kendilerini rahatça ifade etme şansına erişirler.

Sayısal, sözel, bedensel ve görsel zeka gibi birçok zeka türünde çocuğunuzun becerilerini geliştirmek için milyonlarca ebeveyn gibi siz de MentalUP’ı ücretsiz deneyebilirsiniz.

MentalUP’ı Ücretsiz Dene!

• Çocuğunuzla birlikte haritaları okumaya çalışın, resimler ve şemalar çizin.
• Hoşlandığı bir alanda sunum yapmasına ya da video çekmesine imkan verin.
• Sevdiğiniz ve bir arada olduğunuz fotoğraflardan bir albüm yaptırın ve o anıları zihninde nasıl canlandırdığını sorun.
• Birlikte biraz çamura bulanın: Oyun hamurları ya da çamur vasıtasıyla nesneler tasarlayın.
• Bilen birinden yardım alarak çizim/tasarım programları öğrenmesini sağlayın.
• Birlikte yap-bozlar yapın. Büyük bir kısmını onun yapmasını isteyin.
• Tübitak destekli ve Yıldız Teknik Üniversitesi onaylı MentalUP Eğitici Zeka Oyunları ile görsel zeka gelişimini destekleyin.
• Çocuğunuzu odanın ortasına götürün ve 10-15 saniye etrafa dikkatle bakmasını isteyin. Ardından gözlerini kapatsın ve odayı, eşyaları zihninde canlandırarak odada yürüsün.
• Birlikte satranç oynayın. Bu oyun, görsel zeka potansiyelini fark etmesini sağlar. Satranç, ayrıca diğer zeka türlerinin gelişimine ve hafızanın güçlenmesine de katkı sağlamaktadır.
• Harita uygulamalarını oyunlarınıza dahil edin. Harita uygulamalarını sadece bir adres tarifi için kullanmak yerine çocuğunuzla yön ve yer bulma egzersizleri yapmak için de kullanabilirsiniz. Böylelikle mekansal - uzamsal farkındalık oluşturan çocuğunuzun görsel zeka gelişimine de katkı sunmuş olursunuz.

“Benim için doğa; manzara değil, görsel güçlerin dinamizmidir.” - Bridget Riley

Görsel Zeka Oyunları

Çocukların zeka becerilerini geliştirirken, görsel zeka oyunları ile desteklemek de epey önemli. Görsel, mekansal ve uzamsal becerilerin gelişmesine katkı sunan görsel zeka oyunları için MentalUP’a uğramayı ihmal etmeyin.

Görsel Zeka Soruları

Hayatı görerek ve görmeye bağlı deneyimler vasıtasıyla algılayan ve öğrenen çocuklar için yukarıda bazı egzersizler sunmuştuk. Bu egzersizlerin yanında görsel zeka soruları çözmek ve bu alanda fayda sağlayacak oyunları oynamak, onlara beklemedikleri kadar şaşırtıcı bir ilerleme imkanı verebilir. Fotografik hafıza olarak da bilinen bu zeka türünün gelişimini desteklemek için görsel zeka soruları çözmeleri, en zahmetsiz görsel zeka desteğidir.

Mini Görsel Zeka Testi

Görsel Zeka Testi: Görsel dikkat, odaklanma, gördüklerini hatırlama becerisi ve görerek öğrenme becerilerinin ne düzeyde olduğunu, buna bağlı olarak da görsel zeka becerilerini ortaya koyan testtir.

Çocuğunuzun aşağıdaki sorulara verdiği cevaplar, görsel zeka becerilerine sahip olup olmadığı konusunda size fikir verme amaçlıdır. Daha doğru tanılama için uzmanlardan yardım almanız önerilir.

• Çocuğunuz, resim ya da çizim yapmaktan keyif alıyor mu?
• Okulda ya da evde ders çalışırken, defterine sık sık resimler ya da çizimler, karalamalar yapıyor mu?
• Yer ve zaman fark etmeksizin, sık sık hayal kuruyor mu?
• Normal yazıları değil de harita, şekil, infografik ya da diyagramları daha mı iyi okuyor?
• Daha önce hiç gitmediği yerlerde bile yolu ya da yönü bulmak konusunda harika sonuçlar alıyor mu?
• Elektronik ya da mekanik aletleri, oyuncakları söküp yeniden monte etmeyi çok seviyor mu?
• Lego, Knex ya da oyun hamuru gibi materyaller aracılığıyla 3D nesneler yapmaktan keyif alıyor mu?

Hangi Ünlüler Görsel Zekaya Sahip?

Etrafımıza bakıp gördüğümüz birçok ressam, mimar ya da mühendisin görsel zeka yönünden şanslı olduğunu söylemek mümkün. Dünyayı görerek, gördüklerini kendi eserlerinde yeniden yaratarak ve görmediklerini de hayal ederek yaşayan görsel zekası yüksek insanlara yaşamın her alanında rastlarız. Peki görsel zekası yüksek ünlüler kimler?

• Kübik resmin en önemli ve ilksel temsilcilerinden Pablo Picasso
• Birçok başarılı çizgi filmin mimarı olan Walt Disney
• Ünlü Mona Lisa tablosunun yanı sıra birçok başka resimle de hayranlık uyandıran Leonardo da Vinci
• Dünya’nın Güneş etrafında döndüğünü bulan ve bilim dünyasında çığır açan Galileo Galilei
• Her yıl milyonlarca turist çeken, Eyfel Kulesi ve Özgürlük Heykeli’ni tasarlayan yenilikçi mimar Gustave Eiffel

Görsel Zekalılar için En İyi Meslekler

Bakmayı, görmeyi ve görerek öğrenmeyi, hayatlarının merkezine koyan çocukların ileride seçecekleri mesleklerin belirlenmesinde öğretmenler kadar velilere de sorumluluk düşmektedir. Görsel zekalı çocukları olan anne-babalar, çocuğunuzun aşağıdaki mesleklerde kendini daha iyi ifade etme ve mutlu olma potansiyeli yüksektir:

• Ressam, Resim Öğretmeni
• Heykeltıraş
• Buluş Kompozisyonları
• Mimar, İç Mimar, Dekoratör
• Film ya da Tiyatro Yönetmeni, Fotoğrafçı/Kameraman
• Kostüm Tasarımcısı
• Aktör/Aktris (Oyuncu)
• Mühendis
• Bilgisayar ya da Mobil Oyun Tasarımcısı
• Grafik Tasarımcı
• Reklamcı
• Diş Hekimi, Doktor, Radyolog