Sokrates, Albert Einstein ve Mahatma Gandhi’nin ortak noktası neydi? Aklınızda ne olduğunu biliyorum ama hayır; ortak noktaları kesinlikle matematik veya fizik değildi!
Onlar ve dünyanın seyrini değiştiren birçok isim içsel zeka veya kişisel zeka olarak adlandırılan zeka türüne sahipti. Kendinize dönük düşünceleriniz konusunda yeterince başarılı olduğunuzu mu düşünüyorsunuz? O zaman içsel zekanın bilinmeyenlerini ve size sunabileceklerini keşfetmelisiniz!
İçsel zeka, kişinin başta kendisi olmak üzere, birinin iç dünyası ve hislerini keşfetmeye yönelik kapasitesidir. Bir başka deyişle “kişisel zeka” olarak tanımlanan bu zeka türü, kişinin edinimleriyle planlama ve hayatını yönetme odağındaki üstün başarısıdır.
NOT: İçsel zeka potansiyeli yüksek çocuklar, neyi başarmak istedikleri ve nasıl başarabilecekleri hakkında fikir sahibidirler. İçsel zekaya sahip çocukların genellikle diğer zeka türlerinde -en azından birkaçında daha- olumlu farklılıkları gözlemlenir.
Örneğin, içsel zekaya sahip biri, Albert Einstein ve Sokrates gibi gelişmiş sözel ve sayısal zeka potansiyeline de sahip olabilir. Eğlenceli zihin alıştırmalarıyla tüm zeka alanlarında egzersizler yapmak için MentalUP zeka oyunlarını kullanabilirsiniz.
MentalUP’ı kolayca deneyimleyin:
1983 yılında, gelişim psikoloğu Howard Gardner; zeka ve öğrenme şekillerini çoklu zeka kuramına göre 8 farklı türle tanımlamıştır. Bunlar:
türleridir. Gardner’ın bu kuramına göre zeka sabit değildir. İnsanlar farklı türde ve düzeyde zeki olabilirler.
Sayısal zeka açısından gelişmiş potansiyele sahip biri, matematikle dünyayı tanıma şansına sahipken, içsel zekaya sahip biri farklı bir açıdan dünyayı tanıma şansına sahiptir. Gardner’a göre, matematik işlemlerinde üstün başarı gösteremeyen biri, zeka potansiyeli açısından sayısal zekaya yatkın birinden daha başarısız kabul edilemez.
Hepsi bu kadar değil elbette! Gardner’ın kuramının bazı dezavantajları da var. Mesela insanlık olarak, kaç farklı zeka türünün olduğunu “tam anlamıyla” bilmemiz oldukça güçtür. Aynı şekilde, bu zeka türlerini açığa çıkartabilecek standart bir zeka testi ya da içsel zeka testinin varlığından da söz edemeyiz.
Tavsiye: Yukarıda çoklu zeka kuramına göre kabul gören zeka türlerine yüzeysel olarak değindik. Zeka kuramı ve zeka türleri hakkında daha fazlasını bilmenizde fayda var. Tüm zeka türlerini detaylı şekilde tanımak için aşağıdaki bağlantıyı kullanabilirsin.
İçsel zekaya sahip insanların başkalarını tanıma ve anlama yolculuğunun ilk durağı kendileridir. Kişi ancak kendini tanıdıktan sonra diğer insanları, insanların iç dünyalarını ve düşüncelerini anlama şansına sahip olacaktır.
İçsel zekaya sahip kişileri narsist kişiler olarak tanımlayamayız. Narsisizm, bir kişilik bozukluğu olarak değerlendirilirken, içsel zeka bir bozukluk değildir. Aksine içsel zekaya sahip kişiler kendileriyle ilgili oldukları kadar etrafındaki çevre ile de ilgilidir.
İçsel zeka potansiyeli yüksek kişiler hayattan öğrendikleri karşısında yüksek motivasyonla durabilir, öğrendiklerini kendi yaşantılarına ve hayat felsefelerine uygulayabilirler. Kişisel hayaller ve isteklerin sahibi bu kişiler, hedeflerine gerçekleştirmek için azimle çalışmayı severler.
Bunların dışında içsel zekaya sahip kişilerin bazı ortak özellikleri şunlardır:
Howard Gardner’ın da söylediği gibi: “Öğrenilmeye değer her şey, farklı yöntemler kullanılarak öğretilebilir. Bu yöntemlerin çeşitliliği çoklu zekayı harekete geçirir.”
Etkili öğrenim araçlarından ve egzersizlerden faydalanarak, farklı yollarla bilişsel potansiyelinizi daima geliştirebilirsiniz.
İçsel zekaya sahip çocuklar, sahip oldukları zekanın bilincindedir. Hangi hedeflere ulaşmak istediklerini ve hedeflerine ulaşmak için neler yapmaları gerektiklerini bilirler. Hatalarından ders çıkarır ve çoğunlukla bireysel çalışmalardan keyif alırlar.
Peki, içsel zeka nasıl geliştirilir? İçsel zeka potansiyelinin geliştirilmesi için neler yapılması gerekir? İçsel zeka potansiyelini geliştirmek isteyenler için en faydalı gelişim önerileri:
Günlük tutmak, etrafınızda olup biteni farklı bir açıdan görmeye yardımcı olur. Bir rutin halinde günlük tutmayı başarmak, farkındalık oluşturur. Eğer eski tarzda günlük tutmak sıkıcı görünüyorsa bir ses kayıt cihazı kullanılarak da günlük tutulabilir.
“Günlük yazmak size hedeflerinizi ve öğrendiklerinizi hatırlatır. Günlükler, düşünmeye değer şeyleri sadece kendinizle konuşabileceğiniz gizli birer sığınaktır.” - Robin Sharma
Günlük yazarken yalnızca kendi hissettiklerinizi yazarsınız. Bu kez konu bir ders veya kompozisyon başlığı değildir; bizzat kendiniz ve yaşantınızdır. Sokakta gördüğünüz köpek yavrusu hakkında hissettikleriniz, anneniz ile tartıştıklarınız, sizi sevindiren veya üzen her şeydir.
Yaşadıklarınızı günlüğünüze döktüğünüzde gerçek manada yaşadıklarınızın iç dünyanızı nasıl etkilediğini görebilirsiniz. Günlük yazmak, size aynı olaylar üstünde yeni ve ikinci bir bakış açısıyla değerlendirme yapma şansı sunacaktır.
Düşünmek insanın en büyük özelliklerinden biri. Kendinize vereceğiniz kısa düşünce molalarıyla içsel zeka potansiyeli keşfedebilir. Ne hakkında düşündüğünüz çok önemli değil. Gün içinde kısa molalarınızda yapacağınız düşünce yolculuklarının etkisi karşısında şok olacaksınız.
Düşünme molalarını eğitim için de kullanabilirsiniz. İşlenen bir konunun ardından çocuğun kendi kendine “Bu konunun benim hayatımla ilişkisi nedir ve benim hayatım için neden önemli?” şeklinde düşünmesi, en az bir cevap vermesi istenebilir. Bu pratik, akılda kalmayı kolaylaştıracak ve içsel zeka potansiyelinizden aktif şekilde faydalanmanıza yardımcı olacaktır.
Howard Gardner’ın çoklu zeka kuramından yola çıkarak; bir kişinin birden fazla zeka alanında başarılı olabileceğini söyleyebiliriz. İçsel zeka potansiyelinizin dışında görsel ve sözel zeka başta olmak üzere birçok alanda kendinizi geliştirebilirsiniz.
MentalUP, milyonlarca kullanıcı tarafından bilişsel yetenekleri geliştirmek için kullanılıyor. Hafıza, dikkat, mantık, görsel ve sözel alanlarda birbirinden eğlenceli egzersizler sunan MentalUP ile dengeli gelişimi hedefleyebilir, potansiyelinizi keşfedebilirsiniz.
MentalUP ile potansiyelinizi hemen keşfetmeye başlayın:
MentalUP, 4-13 yaş arası çocuklar başta olmak üzere, yetişkinlerin de kullanımına uygundur.
“Birçok konu hakkında çalışıp kitaplar yazmama rağmen, çoklu zeka türlerine olan ilgimi hiçbir zaman kaybetmemiştim.” - Howard Gardner
İçsel zeka sadece kendini anlamak ve yaşam biçimindeki üstün kontrol becerisi olarak düşünülmemelidir. İçsel zekası yüksek insanlar diğer insanların hislerini ve düşüncelerini anlayıp, onlara yön veren önemli liderlere dönüşebilir.
İçsel zeka potansiyeline sahip çocuklar sosyal ortamlara uyum sağlamakta güçlük çekebilirler fakat bu, sosyal hobilerle aşılabilecek türden bir sorundur. Sosyal toplulukların arasında daha çok yer almak sosyal fobilerin yenilmesini sağlayabilir.
İçsel zekası yüksek çocukların sürekli kendilerini geliştirme ve yeni hayat felsefesi (anlayışı) arayışında olabileceklerinden söz etmiştik. Bunu destekler şekilde çocukları kişisel gelişim aktivitelerine ve yaşına uygun kişisel gelişim kitaplarına yönlendirmek faydalıdır.
Maker atölyeleri etkinlikleri sosyal bir faaliyet olurken aynı zamanda bir kişisel gelişim niteliğindedir. Bu tip eğitimler sayesinde çocuklar Eğitim 4.0’ı da yakından tanıma şansına sahip olabilirler.
Mustafa Kemal Atatürk, Aristoteles, Sokrates, Friedrich Nietzsche ve Albert Einstein gibi içsel zeka örnekleri sayesinde, içsel zekaya sahip insanların nasıl tarihin seyrini değiştiren karakterlere dönüştüğünü gördük.
İçsel zekaya sahip kişiler için kabul gören en uygun mesleklerden bazı içsel zeka mesleklerini şöyle sıralayabiliriz:
Yukarıdaki örnekler içsel zekaya sahip insanlar için ideal bir liste olabilir. Ancak; içsel zekaya sahip biri, diğer zeka türlerinde de yüksek potansiyele sahip olabilir ve farklı alanlarda başarılı bir kariyere sahip olabilir.