Müziksel Ritmik Zeka Nedir, Nasıl Geliştirilir?

Ders çalışırken, kitap okurken ya da herhangi bir faaliyette bulunurken sürekli şarkı söyleyen bir çocuğunuz varsa muhtemelen aklı beş karış havada değil; müziksel ritmik zeka gelişimi hızlıdır. Bu zeka türüne sahip çocuklar faaliyet esnasında şarkı söylemeyi, müzik dinlemeyi ya da ıslık çalmayı severler.

Bu alandaki becerileri düşünüldüğünde onlar, adeta müziklerin ve ritmin efendileri gibiler. Müziksel ritmik zeka sahibi bireylerden söz ediyoruz. Dünyanın en iyileri arasında gösterilen birçok müzisyen ve bestecinin bu zekaya sahip olduğu düşünülmektedir.

Müziğin, zeka becerilerinin gelişimi ve mutluluk üzerinde olumlu etkileri var. Gelin bu konuya biraz daha yakından bakalım.

Müzik dinlerken, beynimiz devamlı olarak, gelecek notayı tahmin etmeyi dener. Yaptığı tahminler doğru çıkarsa, her bir doğru tahminde beyin tarafından “dopamin” adı verilen kimyasal salgılanır.

Dopamin, ne işe yarar biliyor musunuz?

Ödül kazanmış olma duygusunu tetikleyerek mutlu olmanızı sağlar. Ayrıca; motivasyon, hafıza ve dikkat becerilerinin gelişimine katkı sunar. Yani, müziğin hem mutlulukla hem de zeka becerilerinin gelişimiyle derin ve kalıcı bir bağlantısı vardır.

Özetle; bir şarkıyı doğru söylediğinizde hissettiğiniz mutluluk, ödül kazanma refleksini harekete geçiren dopamin salgılanması sayesinde gerçekleşmektedir.

Zeka türleri arasında ilk gelişenlerden biri olarak kabul edilen müziksel ritmik zekanın, anne karnında olduğumuz dönemden itibaren oluşup geliştiği düşünülmektedir. Bu düşünceye göre gebelik döneminde, çocuğun; anne karnındayken hissettiği ya da duyduğu ses ve titreşimler; müziksel ritmik zeka gelişimi için temel oluşturmaktadır.

Daha Detaylı İncelemek İstersek, Müziksel Ritmik Zeka Nedir?

Müziksel Ritmik Zeka, çok kısa bir tanımlamayla; kişinin kendisini müzik ve ritimle ifade etme yeteneğidir. Bu tip insanlar, müzik ve ritimlere karşı diğer insanlardan daha duyarlıdırlar. Müzik kulakları gelişmiş olduğundan; bir şarkının ritmi, melodisi, notası ya da iniş çıkışlarını çok net ayırt edebilirler. Ayrıca şarkıların içinde, normalde birçok insanın duyamadığı enstrümanların seslerini fark etme konusunda oldukça başarılıdırlar. Müziksel ritmik zekaya sahip insanların en iyi öğrenme biçimi; müzikle öğrenmedir.

Müziksel ritmik zeka konusunda şanslı olan bireyler, ders çalışmaları esnasında müzikle iç içe olmayı severler. Müzik, onlara motivasyon ve konsantrasyon sağlar. Kimi zaman şarkı söyleyebilir, kimi zaman ise ıslık çalıp bir şarkıya eşlik edebilirler. Müziksel ritmik zekalı çocukların kimi zaman taklit yeteneği de gelişmiş olabilir. Ayrıca, diksiyonları ve konuşma ses tonları da hayranlık verici derecede profesyonel olabilir.

Müziksel Ritmik Zeka Özellikleri

Bu zeka türüne sahip çocukları ya da yetişkinleri bazı basit özellikler sayesinde fark edebilmek oldukça kolaydır. Müziği ve ritmi hayatlarının baş köşesine koyan bu tip çocukların en belirgin özellikleri aşağıdaki gibidir:

• En iyi öğrenme yöntemleri müzikle ya da ritim ve ses ile öğrenmedir.
• Enstrüman çalmak konusunda, yaşıtlarından daha iyidirler.
• Şarkıları ve enstrümantal müzikleri kolayca öğrenebilir, sözlerini ezberleyebilirler.
• İnsanların ve enstrümanların seslerinin farkını hemen algılayabilirler.
• Müzik kulakları çok gelişmiştir.
• Sesleri güzeldir.
• Ses ve ritim konusunda çok duyarlık olduklarından birçok farklı sesi aynı anda ayırt edebilirler.
• Eğitilirlerse iyi birer besteci olabilirler.
• Sık sık ritim tutma ihtiyacı hissederler.
• Şarkı söylemeyi, ritim tutmayı ve mırıldanmayı hayatlarının her anında yaparlar.
• Yeni duyup beğendikleri şarkıları hemen paylaşmak isterler.

Müziksel Ritmik Zeka Etkinlikleri

Müziksel ritmik zeka gelişiminin desteklenmesi için çeşitli yöntemler kullanabilirsiniz. Bu yöntemler o kadar basittir ki, hayatın her anında uygulanabilir.

• Okulda ya da bir toplulukta, toplu halde enstrüman çalınabilir.
• Arkadaş grubu ile birlikte bir şarkı yazılabilir.
• Sesleri ayırt etmesi için uygun ortam sağlanabilir.
• Kendi ülkesi dışında farklı ülkelerin ve milletlerin müzikleri dinletilerek ufkunu genişletmesi sağlanabilir.
• Duygularını melodiler ya da ritimlerle anlatması istenebilir.
• Matematik işlemleri yaparken ritim tutması istenebilir.
• Ders çalıştığı esnada müzik dinlemesi sağlanabilir.

Müziksel ritmik zekanın en temelinde yatan, sesleri ve ritimleri ayırt etme becerisi, çocuğunuzun ileride seçeceği mesleği, yaşam standartlarını ve mutluluk düzeyini bile etkileyebilir. Bu sebeple, müzikle yoğrulan çocukların daha mutlu oldukları saptanmıştır.

“Beethoven size Beethoven olmanın nasıl bir şey olduğunu ve Mozart size insan olmanın nasıl bir şey olduğunu anlatıyor. Bach size evrenin nasıl bir şey olduğunu anlatıyor.”

Douglas Adams

Müziksel Ritmik Zeka Nasıl Geliştirilir?

Dünyada duyulan seslerin farkında olmayı kolaylaştıran müziksel ritmik zekanın gelişimi için bir üst başlıktaki etkinlikleri değerlendirebileceğiniz gibi, aşağıdaki seçeneklere de göz atabilirsiniz:

• Ezber yaparken ritim kullanarak ezberlemesini sağlayabilirsiniz.
• Bir filmi ya da kitabı sesler ya da şarkılarla anlatmasını isteyin. Bunu haftada en az 1 kere yapabilirsiniz.
• Müzik aletlerini bozup yeniden yapmasını isteyin. Böylece seslerin değişiminin ve ses uyumunun farkına varacaktır.
• Zeka becerilerinin bir bütün olarak geliştirildiğinde daha kalıcı olduğunu biliyor muydunuz? Sözel, sayısal, görsel ve işitsel zeka becerilerinin toplu halde geliştirilmesi için MentalUP’ı ücretsiz deneyin!
• Enstrümantal bir müzik çalarken tempo tutmasını isteyebilirsiniz.
• Bu alıştırmayı hem kendiniz hem de çocuğunuz için uygulamalısınız: İşitme seviyenizin arttığını ya da azaldığını hayal edin. Bir anda aşırı sessiz bir ortama girmişsiniz gibi düşünün ve çevrenizdeki bütün seslere dikkat kesilin. Bu sesleri bir kenara not edin. Ardından normale döndüğünüzü düşünün ve sessizken duyduğunuz fazladan seslerle karşılaştırmasını yapın.
• Sözlü iletişim anında, karşınızdaki kişinin el-kol hareketlerine ve konuşma ses tonu ile mimiklerine dikkat edin. Konuşmada bir ritim hissedip hissetmediğinizi düşünün.
• Biriyle konuşurken ses tonunuzu ya da konuşma ritminizi değiştirerek duygu durumunuzu aktarmaya çalışın. Mesela, mutlu ve sakin bir ses tonuyla konuşurken, bir anda kızgın olduğunuzu aktarabilmek için hızlı ve hararetli konuşmaya başlayın. Bu çalışma, potansiyel müziksel ritmik zekanızın farkına varmanıza olanak sağlayacaktır.
• Bazı şarkıların melodilerini değiştirmeyi deneyin. Böylece, aslında orada olmayan ama şarkıya çok yakışan bazı melodiler bulmuş olursunuz.
• Sessiz bir yerde oturun ve çevrenizden gelen bütün sesleri dinleyin. En küçük sesin bile farkına varmaya çalışın. Normalde duymadığınız kaç tane ses duyuyorsunuz? Sonuç şaşırtıcı değil mi?

Müziksel Ritmik Zeka Meslekleri

Müziksel ritmik zekaya sahip çocukların ve gençlerin ileride seçecekleri meslekleri tahmin etmek zor değil. Eğer doğru yönlendirme yapılabilirse, bu çocukların mesleklerinde son derece başarılı olacaklarını söyleyebiliriz.

Müziksel ritmik zekaya sahip insanlar için hangi meslekler uygun:

• Şarkıcı
• Orkestra üyesi
• Orkestra şefi
• Besteci
• Oyuncu (tiyatro-sinema)
• Dansçı
• Müzik öğretmeni
• Müzik terapisi uzmanı
• Müzik eleştirmeni
• Ses mühendisi
• Aranjör
• Şarkı sözü yazarı